Onanizm przez wiele lat stanowił temat tabu. Dziś jednak wiadomo, że zaspokajanie indywidualnego popędu seksualnego bez partnera nie jest niczym złym, a stanowi jedną z form rozładowania drzemiącego napięcia. Niestety zbyt częste onanizowanie się niesie za sobą wiele poważnych skutków zdrowotnych. Nałogowa, codzienna masturbacja prowadzi do realnych zaburzeń psychicznych i emocjonalnych, które mogą utrudniać codzienne funkcjonowanie. Jak powstrzymać się od masturbacji o kompulsywnym charakterze?
Przyczyny uzależnienia od masturbacji
Problem zwany uzależnieniem od masturbacji jest poniekąd rezultatem zwiększonej dostępności do treści pornograficznych w Internecie. Ułatwiona możliwość kontaktu z materiałami dla dorosłych może spowodować, że coraz częstsze korzystanie z nich – i tym samym onanizowanie się – zaczynają wymykać się spod kontroli. Przesadna konsumpcja pornografii sprawia, że masturbacja przestaje służyć jako sposób dla rozładowania napięcia emocjonalnego i zadowolenia własnego popędu.
Codzienna masturbacja nie jest jednak zawsze powiązana z nałogowym korzystaniem z pornografii. Niekiedy onanizacja stanowi jedyną formę mechanizmu obronnego wobec trudnych i doskwierających emocji np. przesadnego stresu wywołanego pracą, złości, osamotnienia czy niskiego poczucia własnej wartości. W takich sytuacjach, w których masturbowanie się nie idzie w parze z odczuciem podniecenia seksualnego, a odrywa rolę czynności pozwalającej „odciąć się” od aktualnych problemów i otaczającej rzeczywistości.
Jakie są objawy uzależnienia od masturbacji?
Podobnie jak w przypadku innych nałogów, tak samo i uzależnienie od masturbacji cechuje się regularnym, powtarzalnym i z czasem chorobliwym dążeniem, a nawet wręcz przymusem onanizacji. Co więcej, masturbowanie się zostaje główną i najchętniej wybieraną formą aktywności seksualnej. Życie intymne osób uzależnionych ulega sporemu zubożeniu, czego najlepszymi oznakami są m.in. brak zainteresowania partnerem, problemy z osiągnięciem organizmu w trakcie współżycia z inną osobą, przedwczesny wytrysk, a nawet i szczera niechęć do uprawiania seksu.
Patologiczna, codzienna masturbacja z biegiem czasu staje się głównym „sensem” osoby uzależnionej. W wyniku tego potrzeba onanizacji jest tak silna, że nie tylko utrudnia wykonywanie codziennych czynności, lecz prowadzi do wstydliwych sytuacji. Przykładem może być masturbowanie się np. w miejscu pracy, przestrzeni publicznej czy podczas odwiedzin najbliższych osób. Sytuacje te dopiero po czasie, niekiedy też zupełnie podświadomie, wzmagają u uzależnionych mężczyzn i kobiet poczucie winy, niższą samoocenę czy wręcz zachowania autodestrukcyjne.
Skutki codziennej masturbacji
Następstwa kompulsywnego masturbowania się dotyczą różnych wymiarów ludzkiego zdrowia. Skutki można podzielić na następujące grupy:
- Fizyczne – przewlekłe uczucie zmęczenia, problemy ze wzwodem i orgazmem, częstsze podrażnienia w obrębie narządów intymnych.
- Psychiczne i emocjonalne – pogorszenie samopoczucia, trudności ze skupieniem, zwiększona drażliwość, większa podatność na negatywne działanie stresu. Nie bez powodu istnieje duża zależność pomiędzy masturbacją a depresją, gdyż nałogowa onanizacja sprzyja nasileniu nerwicy, lękowi i obniżeniu motywacji, a nawet problemy ze snem o charakterze bezsenności.
- Społeczne – izolacja, wyraźne problemy z funkcjonowaniem wśród innych ludzi, problemy z utrzymywaniem dłuższych relacji towarzyskich czy wręcz bezpośredniego kontaktu.
Na osobną uwagę zasługuje fakt, że uzależnienie od masturbacji prowadzi do zubożenia życia intymnego. Z jednej strony należy to rozumieć jako pogorszenie jakości współżycia z aktualnym partnerem/partnerką (np. odczuwanie mniejszej satysfakcji z seksu bądź jej całkowity brak, trudności z zaspokojeniem popędu). Z drugiej preferencje seksualne osoby uzależnionej mogą ewoluować w kierunku konieczności korzystania z mocniejszych materiałów pornograficznych. Emocjonalny wymiar współżycia zostaje wymazany, a sama masturbacja przestaje mieć cokolwiek wspólnego z seksualnym podnieceniem. Staje się czynnością mechaniczną, która stanowi jedyny sposób na tymczasowe rozładowanie napięcia.
Zmiany w mózgu spowodowane uzależnieniem od masturbacji
Wyniki badań naukowych pokazują, że nałogowa konsumpcja treści pornograficznych i masturbacji ma realny wpływ na stan i funkcjonowanie mózgu. W przeglądzie systematycznym N.A. Faisal i wsp. (2022) uwzględniono kilka prac oceniających wpływ pornografii na mózg nastolatków. Wśród zmian zaobserwowano m.in. utratę równowagi pomiędzy strukturami obwodów przedniego prążkowia, wzmożenie aktywności przedniego zakrętu obręczy kory przedniej i ciała migdałowatego. Zmiany te z kolei mogą tłumaczyć np. zaburzone funkcjonowanie ośrodków kary i nagrody, czy też konieczność poszukiwania mocniejszych doznań seksualnych dla zaspokojenia własnej potrzeby.
Nałogowa masturbacja – jak walczyć z nałogiem?
Jednym z najskuteczniejszych sposobów na to, jak powstrzymać się od masturbacji jest rozpoczęcie psychoterapii. Rozpoczęcie leczenia tego nałogu może jednak stanowić spore wyzwanie, które wynika z poczucia wstydu. Niemniej jednak indywidualna terapia psychologiczna umożliwia osobie uzależnionej wiele istotnych korzyści. Po pierwsze to przede wszystkim uświadomienie sobie o istniejącym problemie, bo tak jak i w przypadku innych nałogów, osoby uzależnione często nie dostrzegają trwania w patologicznej sytuacji. Akceptacja własnych słabości stanowi punkt wyjścia dla pracy nad samym sobą.
Psychoterapia umożliwia naukę sposobów radzenia sobie z emocjami i sytuacjami – stresorami – potęgującymi ryzyko „wrzucenia na luz” w formie masturbacji. Doświadczeni psychologowie zwracają też uwagę na osobisty background pacjentów, u których nałogowe masturbowanie się może mieć głębiej zakorzenione podłoże. Niejednokrotnie problem może tkwić w kompleksach i niskiej samoocenie, przeżytej traumie (np. wykorzystywanie seksualne w dzieciństwie) czy nadmiernej ekspozycji na stres. Ponadto specjaliści przekazują wiele cennej wiedzy np. jak unikać bodźców będących zagrożeniem dla abstynencji.
Ponadto nie można zapominać, że gabinet psychoterapeutyczny czy sesje online stanowią dla osób uzależnionych bezpieczny azyl. Dla wielu osób rozmowa o wstydliwym problemie uzależnienia od masturbacji jest niemożliwa np. z obawy o brak zrozumienia i negatywne reakcje najbliższego środowiska. Spotkania z psychologiem mogą więc być jedynym, realnym sposobem, aby porozmawiać o dotkliwej przypadłości i uzyskać wskazówki dotyczące zasad „higieny emocjonalnej”. Psychologowie pokazują też, w jaki sposób włączyć do codziennej rutyny zdrowe zachowania, które pomagają odwrócić uwagę od chorobliwej potrzeby onanizacji.
Kobiety i mężczyźni borykający się uzależnieniem od masturbowania się, mają możliwość skorzystania z fachowej porady dr Lidii Godzwon. Z wykształcenia jestem psychologiem, pedagogiem i psychoterapeutą o sporym doświadczeniu w praktycznej realizacji terapii leczenia uzależnień. Zajmuję się zarówno długofalową psychoterapią, oferuję profesjonalne diagnozy psychologiczne, a także doraźne wsparcie w formie interwencji kryzysowych. Osoby zainteresowane spotkaniami stacjonarnymi zapraszam do gabinetu w Krakowie, natomiast pozostałych zachęcam do rozpoczęcia terapii online.
Bibliografia:
- Boroch, Jacek, et al. “Masturbacja jako objaw przemocy seksualnej wobec dziecka–analiza problemu na tle dewiacji seksualnych względem dzieci w ujęciu historycznym.” Medycyna Rodzinna 22.2 (2019).
- Faisal, Nawal Azka, et al. “Pornography Addiction on Adolescent: A Systemic Review of Reported Impact on Brain and Sexual Behavior.” International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences 12.6 (2022): 2028.
- Chubforush, Azadeh, Mohsen Saeidmanesh, and Abolfazl Gelimi. “Psychotherapy based on component of self-compassion on subscale of self-esteem of teenager with obsessive masturbation behavior.” Middle Eastern journal of disability studies 9 (2019): 26.
- Kamasz, Ewelina, and Natalia Pilarska. “Psychoterapia w ujęciu psychodynamicznym. Przypadek kompulsywnej masturbacji u pacjenta z rysem osobowości obsesyjno-kompulsywnej.” Przegląd Psychologiczny 65.2 (2022): 55-69.
- Коcharyan, G. “Masturbation and its consequences in the light of scientific ideas and empirical data.” Psychological Counseling and Psychotherapy 19 (2023): 38-44.
- Kocharyan, G. S. “Masturbation: Two Sides of the one Phenomenon.” J. Addiction Research and Adolescent Behaviour 6.2 (2023).
- Straub, Jochen, and Casper Schmidt. “A Period of Abstinence from Masturbation and Pornography Leads to Lower Fatigue and Various Other Benefits: A Quantitative Study.” Journal of Addiction Science 8.1 (2022).